|
XXXI. —AG DUL AG OBAIR (3)
- ÉIRIGHIM ar maidin.
- CÓIRIGHIM mé féin.
- CAITHIM mo bhreadfasta.
- FáGHAIM an teach.
- GABHAIM ar arbad coitcheann.
- SROICHIM an oific ag a deich a chlog.
- CUIRIM m' ainm i leabhar.
- TÉIDHIM i gcionn iobre.
- 'Sé sin le rádh—
- GHEIBHIMLEABHRA le n-a gsrúdughadh.
- GHEIBHIM peann agus dubh.
- GHEIBHIM páipéar súighte.
- SGRÚDUIGHIM na leabhra, agus
- MIONSGRÚDUIGHIM iad.
- Má GHEIBHIM locht nó éarráid ionnta,
- SGRÍOBHAIM casaoid, agus
- CEARTUIGHIM na leabhra.
- FILLIM na' bhaile tráthnóna.
XXXII. —AG SEALGAOREACJT
i mbárach
- RACHAIDH na daoine uaisle as sealgaireacht, sé sin le rádh—
- BHÉARFAIDH siad leó a ngunnaí.
- CUIRFIDH siad púdar agus min-philéirí ionnta.
- SGAIRTFIDH siad ar an ngadhraibh.
- BHÉARFAIDH siad leó a ngoillaí, agus
- SIUBHALFAIDH siad 'un t tséibhe.
- Má CASTAR cearca fraoich orra,
- SGAIOLFIDH siad na gunnaí leó.
- MUIRBHFIDH siad cuid aca.
- IMTHEACHAIDH na gadhair, agus
- IOMCHUIREACHAIDH siad na cearca marbha go dtí na sealgairí.
- SIUBHALFAIDH na sealgairí leó giota eile.
- EIREOCHAIDH gearrfhiadh.
- LAMHÓCHAIDH fear aca an gearrfhiadh.
- RACHAIDH madadh fá n-a dhéin.
- DÉANFAIDH siad amhlaidh rith an lae.
- FILLFIDH siad na' bhaile trathnóna.
- BÉIDH tuirre mór orra.
- RACHAIDH siad dhó luighe.
- CODLóCHAIDH siad go rámh go maidin.
XXXIII. —CHUADHMAR 'UN IONAIGH
- ARSA Máire liom féin:
- RACHAMAOID 'un aonaigh.
- TáIM sásta, arra mise; mar sin de—
- GHLÉASAMAR sinn féin.
- UGHMUIGHEADH an capall gorm.
- CUIREADH 'sa charr é.
- CHUADHMAR ar an gcarr.
- THáINIG an buachaill linn ag tiomáint.
- BHUAIL sé an capall leis an lasg.
- D'ÉIRIGH an capall i n-áirde, agus D'IMTHIGH leis ar cosanáirde.
- CHOISG an buachaill é leis an srian.
- SHOCRUIGH an capall ar sodar
- THRIALLAMAR linn go dtí go rabhamar as tigh Ghráinne Ní Chiaráin.
- Teach ósda IS EAD teach Ghráinne.
- THUIRLINGEAMAR d'n gcarr.
- BHUALIEAMAR isteach 'un tighe.
- SGAIRTEAS ar thrí ghloinidh biotáille.
- D'ÓLAMAR an bhiotáille.
- BHÍOLAS ar ason.
- CHUADHMAR ar an gcarr arís.
- THIOMáINEAMAR linn 'un aonaigh.
XXXIV. —DHÍOL SEUMAS A CHUID EALLAIGH AR AONACH MÍN-A'-LEICE.
Dia Céadaoine seo CHUAIDH thart.
- THUG Seumas leis ceithre bulóga agus bearach go haonach Min-a'-Leice.
- CASADH ceannuidhe air ag 'ul isteach 'un aonaigh dhó.
- D'FHIAFRUIGH sé de Sheumas cá mheud a bhí sé d-iarraidh ar an eallach.
- D'IARR Seumas naoi bpúnta an ceann orra.
- THAIRG an ceannaidhe teacht bpúnta sa' deich a' ceann dó orra.
- CHá GHLACFADH Seumas an meud a bhí an ceannuidhe a thairgsint dó.
- Acht DUBHAIRT sé go sgoiltfeadh sé an deithbhe a bhí eatorra.
- THUG an ceannaidhe isteach go mbéadh siad aige ar an airgead sin.
- Agus THUG sé púnta éarlair dó.
- CHUIR siad an t-eallach isteachi bpóna.
- DHÍOL an ceannaidhe Seumas ar son a chuid eallaigh.
- THUG Seumas leathch'róin ar ais do ar ach aon cheann aca.
- D'ÓL siad leath-ghlaine uisge beatha 'ach aon duine aca, agus
- D'IMTHIGH siad na' bhaile.
XXXV. —AN SPEALADÓIR
Indé
- D'áRDUIGH Micheál a speal ar a ghualainn.
- D'IMTHIGH sé síos an míodún (nó an leauna, nó an mhóinfhéar).
- DO LEAG sé an speal dá ghualainn.
- RUG sé ar an chloich speile.
- DO CHUIR se faobhar ar an speil.
- Agus do THOISIGH sé a' buaint.
- DO BHUAM sé sraith ó chlaidhe go claibhe.
- DO DHÍRIGH sé a dhruim.
- DO SHIUBHAIL sé ar air.
- DO THOISIGH sé ar bhuaint arís.
- Do BHAUIL sé nead beach leis an speil.
- D'EIRIGH na beacha.
- D'EITILL siad thart thimchioll air.
- DO CHUIR ceann aca dealg (nó gath, nó colg) ann.
- DO CHUIR siad tóir air.
- DO THEITH Micheál, agus
- D'IMTHIGH sé leis na' bhaile.
XXXVI. —CHUIR TOIRDHEALBHACH A CHUID GABáISTE DIA HAOINE SO CHUAIDH THART—
- CHEANNUIGH Thoirdhealbhach ceithre cheud plannda gabáisde ar an margadh.
- D'IOMCHUIR sé na bhaile ár a dhruim iad, agus lá ar n-a bhárach—
- ROMHAR sé an garrdha ó chúinne go cúinne.
- BHUAIN sé puill ins an ithir leathtroigh ar dhoimhne.
- D'FHáG sé gas gabáisde in gach pholl.
- D'IOMCHUIR sé aoileach o'n charn aoiligh,
- agus CHUIR sé lán gaibhle d' aoileach le gach gas.
- CHLÚDAIGH sé cos gach ghais le criaidh.
- BHRÚIGH sé an chré síos fá'n ghas.
- CHLÚDAIGH sé cos gach ghais le criaidh.
- BHRÚIGH sé an chré síos fá'n ghas.
- SHEASAIMH sé ar an cgriaidh le n-a dhá chois gur dhaingnigh sé í.
- FUAIR sé soitheach uisge,
- Agus GHÓIRT sé steall uisge ar gach gas.
- MHÍNIGH sé an ithir arís.
- IS mar sin a chuir Toirdhealbhach a chuid gabáisde.
XXXVII. —MISE AGUS MO BHUACHAILL
- ÉIRIHIM ar maidin.
- IARRAIM cabhair Dé.
- NIGHIM mo lámha agus m'aghaidh.
- SGAIRTIM ar mo mhadadh.
- MUSGLAIM an buachaill aimsire.
- TÉIDHMÍD amach i gcuidheacht a chéile.
- TABHRAMAOID féar do na ba.
- TABHRAMAOID féar agus arbhar so na capallaibh.
- IOMCHRAMAOID uisge do na beathachaibh go léis.
- DÉANAMAOID ar mbreacfasta.
- UGHMUIGHMÍD na capaill,
- Agus CUIRIMÍD 'sa tseisrigh iad (nó sa cheucht).
- TOISIGHMÍD ag treabhadh
- TREABHAMAOID linn go dtí'n iodhche.
- CAITHIMÍD an lá ag abaoir agus ag gabháil cheoil.
- FILLIMÍD na' bhaile trathnóna.
- CODLAMAOID go sámh 'san oidhche.
XXXVIII. —AG FUAGHáIL CHNAIPE ARÉIR
- CHUAIDH mé isteach in mo sheomra leaptha.
- TUG mé liom mo chasóg Dhomhnaigh.
- THáINIG mé i ghfus go dtí an tiene.
- DO LAS mé an coinneal.
- DO SHUIDH mé ar stól cois na teineadh.
- Agus do DHEARG mé mo phíopa.
- FUAIR mé snát agus snáthad.
- FUAIR mé cnaipe in mo phóca.
- THOISIG mé a fuigháil, 'sé sin le rábh—
- CHUIR mé an snáth thríd chró na snáthaide.
- Cas mé an snát.
- DO LEATH mé an chasóg ar mo ghlúin.
- DO SHOCRUIGH mé an cnaope ar an éadach.
- DO SHáITH mé an tsnáthad anós thríd pholl.
- DO SHáITH mé an tsnáthad síos thríod pholl eile.
- D'FHáISG mé an snáth.
- RINN' mé an rud ceudna fiche uair.
- DO THOCHRUIS mé an snáth thart fá'n chnaope.
- CHUIR mé faic no dhó 'san éadach,
- Agus do GHEARR mé an snáth.
XXXIX. —AN DÓIGH LE LITIR DO SGRÍOBHADH.
Dá n-iarrfadh duine orm litir do sgríobhadh cad do dhéanfainn?
- GHEOBHAINN páipéar, peann agus dubh.
- THARRAINGEOCHAINN mo chathaoir 'na chláir.
- D'FHOSGLÓCHAINN an páipéar.
- LEATHFAINN amach é.
- THUMFAINN an peann ins an dubh.
- CHEISTEOCHAINN an fear caidé theasduigh uaidh.
- THOISEÓCHAINN ar sgríobhadh, agus
- SGRÍODHFAINN liom
- GÓ GCRÍOCHNÓCHAINN an litir.
- THRIOMÓCHAINN le páipéar súighte í.
- CHÓIMHFHILLFINN an litir, agus
- CHUIRFINN i gcumhdach í
- DHRUIDFINN an cumhdach, agus
- SGRÍODHFAINN an seoladh air.
- BHÉARFAINN an litir do'n fhear.
- GHLANFAINN mo pheann, agus
- D'FHUIGFINN na ruda i dtaisgidh arís.
XL. —CUIRIM PRÉATAÍ
- ROMHRAIM an talamh a' cheud uair ( = ar dtús)
- Nuair a bhíor an talamh romhraiste (= romhartha).
- FUIRSIGHIM an talamh.
- BHEIRIM liom dorus agus spáid (rán).
- DÉANAIM iomairí.
- Nuair atá na hiomairí deanta
- SGAIRTIM ar an gcaibeálaidhe.
- TIG an caibeálaidhe leis na sgoilteáin.
- DÉanaim buill leis a' spáid.
- FáGHAIM leathtroigh ridir gach aon pholl.
- DÉanaim poll úr agus
- CATTHIM an chréafóg ar an sgoilteán atá 'sa pholleile.
- Nuair a bhíos iomaire curtha agam
- TÉIDHIM ar air agus ghním an chréafóg comhthrom leis a' spáid (rán)
- CUIRIM an bcaibeálaidhe a choinne tuillidh sgoilteán.
- CUIRIM an cuibhreann uilig mar sin. .
|
|