Ceacht 17

Litriú an Chaighdeáin

I. ar

A. Líon an bearna leis an bhforainm réamhfhoclach (Fill the blank with the prepositional pronoun to match the word in parentheses).

1. Tá áthas _____________(mé)
2. Tá deifir _____________(ise)
3. Tá brón ______________(iad)
4. Tá cliú ______________(sibh)
5. Tá fearg _____________(muid)
6. Tá imní _______________(é)
7. Tá tart _________________(mise)
8. Tá ocras _________________(í)
9. Tá náire _______________(iad féin)
10. Tá éadan deas _________________(thú)

B. Scríobh freagra. Write a full-sentence answer to the following, using an appropriate prepositional pronoun.

1. An bhfuil slaghdán ort?
2. An bhfuil ocras ar dhuine ar bith?
3. An bhfuil deifir ar Bhríd?
4. An bhfuil aiféal oraibh?
5. An bhfuil droch-chosúlacht orm?
6. An mbeidh moill orainn?
7. An bhfuil fonn ar Phádraig imeacht?
8. An bhfuil tart ar na gasúir?
9. An bhfuil faitíos ort go mbeidh drogall ar Mháire fanacht?
10. An raibh iontas oraibh go raibh féasóig ar an múinteoir?

C. Líon na bearnaí. Fill the blanks with a prepositional pronoun corresponding to the noun or pronoun in the sentence.

1. Sílim go bhfuil slaghdán _________________.
2. Deir Deaide go bhfuil fearg ________________.
3. Deir siad go mbeidh muid sásta, ach tá aimhreas__________.
4. Chuala mé caint ar Phádraig Mac Piarais, mar tá cliú___________.
5. Tá droch-chuma ar Cháit; sílim go bhfuil slaghdán__________.
6. Deir siad go mbeidh moill ____________.
7. Feicim Bairbre, agus tá strainc _______________>
8. An bhfuil tú tinn? Tá dath buí ____________>
9. Deir sibh go bhfuil drogall _____________ obair a dhéanamh, ach níl a fhios agam cén fáth.
10. Tá ocras ar na daoine sin, agus tá tart ___________freisin.
11. Beidh Diarmaid deireanach, mara mbíonn deifir___________.
12. Chonaic mé do dhriofúr ag an siopa, ach ní raibh fonn_____________ a bheith ann.
13. Níl mé cinte cá bhfuil mo ghasúr, agus tá imní________.
14. Is deas í do léine! Bhí gúna deas _________ inné freisin.
15. Tá mé féin agus Peige ag goil ag an teach ósta, mar gheall go bhfuil an-tart _____________

II. Ag vs. Ar

A. Líon an bearna leis an bhforainm réamhfhoclach ceart. (Fill the blank with the correct prepositional pronoun form of ag or ar, as appropriate. )

1. Tá tart _________ (é)
2. Tá deifir ___________ (mé)
3. Tá foighid ___________(muid)
4. Tá aiféal ___________(iad)
5. Tá súil ____________ (í)
6. Tá ciall ____________(thú)
7. Tá aimhreas ____________ (sibh)
8. Tá a fhios ______________(mé)
9. Tá brón ______________(iad)
10. Tá féasóig ___________(thú)
11. Tá imní ______________(í)
12. Tá faitíos _______________(muid)
13. Tá an ceart ___________(é)
14. Tá cliú ____________(sibh)
15. Tá Fraincis _____________(iad)
16. Tá drogall ____________(mé)
17. Tá fearg ____________(é)
18. Tá ceol ____________(í)
19. Tá moill _____________(sibh)
20. Tá náire ____________(muid)

B. Críochnaigh na habairtí seo a leanas.
Complete the following, using an appropriate idiom with ar or ag:

1. Ta na gasúir ag ithe bricfásta mór; bíonn ___________ ____________ Tchuile maidin.
2. Tá Seáinín ag iarraidh a ghoil abhaile; tá _______________ _____________ a ghoil abhaile.
3. Níl sibh sásta fanacht tamall beag; níl mórán _____________ _____________.
4. Tá Bríd ag rith; an bhfuil ______________ _______________?
5. Tá Máirtín ag síneadh deoch agam, ach níl ____________ ___________, agus mar sin, níl sé in ann í a ioc (pay).
6. Tá cuma thinn ort; an bhfuil _____________ _______________?
7. Bhí sé ag déanamh rudaí náireacha; shílfeá go mbeadh ___________ __________.
8. Nuair a bhí mé óg, bhíodh madraí móra ag cur ___________ _____________, ach anois, is maith liom iad.
9. Beidh Máire ag casadh amhráin anocht; tá ____________iontach _____________.
10. Bhí mé deireanach mar gheall ar an mbus; bhí __________ _______________.
11. Ní maith le mo mháthair éadaí a níochán; tá _____________ _______________ é a dheánamh.
12. Dúirt Pádraig Rgabh mo leithscéalS--bhí _____________ __________ go raibh sé mall.
13. Tá muid an-sásta ar fad go bhfuil an lá go breá; tá __________ ____________ go bhfuil an samhradh ag teacht.
14. Ní bhíonn na gasúir ciallmhar ariamh; níl ____________ ar bith ___________.
15. Bheadh Máirín sásta dhá mbeadh aimsir mhaith ann; tá ___________ __________ go mbeidh an lá amáireach go deas.

III. Plurals.

Scríobh an uimhir iolra. Write the plural form.

IV. Vocabulary--Colors

Cén dath atá ar na rudaí seo?

1. Tá tintreacha________________.
2. Tá gruaig seandaoine __________________.
3. Tá billeogaí _________________ sa samhradh.
4. Tá billeogaí _________________sa bhfomhar.
5. Tá pingineacha ________________.
6. Tá an spéir _______________nuair atá an aimsir go maith.
7. Tá an sneachta ________________.
8. Tá Éirinn ________________.
9. Tá an ghrian _________________.
10. Tá airgead Meireacánach ___________________.
11. Tá an leabhar Gaeilge (Learning Irish) ____________________.
12. Tá an talamh _____________.
13. Nuair a bhíonns báisteach air, tá an spéir ________________.
14. Tá an ghual ________________.
15. Tá an bainne _____________.
16. Tá úllaí ________________.
17. Tá fataí ________________.
18. Tá cláracha dubha ______________.
19. Amannta, bíonn cláracha dubha eile ___________________>
20. Tá féar _________________