Ceacht 14

I. Verbal Noun

A. Write the verbal noun for each imperative form below.

1. coinnigh: ____________________
2. feic: ____________________
3. clois: ____________________
4. síl: ____________________
5. bruith: ____________________
6. airigh: ____________________
7. cuir: ____________________
8. dearg: ____________________
9. bris: ____________________
10. glan: ____________________
11. pós: ____________________
12. sálaigh: ____________________
13. imir: ____________________
14. siúil: ____________________
15. leag: ____________________
16. creid: ____________________
17. léigh:____________________
18. nigh: ____________________
19. oscail: ____________________
20. bí: ____________________
21. péinteáil: ____________________
22. tig: ____________________
23. téigh: goil ____________________
24. teara: teacht, tíocht ____________________

B. Insert an appropriate verbal noun:

1. Bhí Peter Pan sásta gan ________________>
2. Ní raibh carr ag duine ar bith; mar sin,bUéigean___________.
3. Tá muid sásta a _______________ abhaile anois.
4. Ní Máirtín pósta, ach bheadh sé sásta ______________.
5. Ní duine ar bith sásta ________________ tinn.
6. Tháinig Peige, ach ní raibh Bríd in ann a _____________.
7. Ná salaigh to chuid éadaí, a Shéamaisín; ní bheidh mé sásta iad a ___________________.
8. Níl muid in ann an scéal sin a _________________.
9. An bhfuil tú in ann an doras a _________________.
10. Tá an leabhar sin ro-dheacair; níl na gasúir in ann í a ________________.
11. An gloiseann tú an ceol? Níl mise in ann é a __________
12. Tá na fir sásta cartaí a _______________ Tchuile oíche.
13. Bhí na tithe ro-shean; bUéigean iad a _______________.
14. Ná bris an pláta sin,S a deir Maime. Ach ní raibh Seáinín in ann gan é a _____________.
15. Ní mé in ann an bosca a ______________ar an mbord; tá sé ro-throm.
16. An bhfeiceann tú na sléibhte? Níl mise in ann iad a _____________.
17. Tá Cáit an-leisciúil; níl sí sásta obair a_______________.
18. Coinnigh leis an obair. Níl mise in ann ______________leis an obair.
19. An bhfuil tú in ann peictiúir a ________________?
20. Glan thusa do seomra féin. Níl mise sásta é a ______________.

C. Fill in the blanks with the words in parentheses, choosing appropriate word order and adding Tá where necessary.

E.g., Tá sé in ann *obair a dhéanamh* (déan obair)

Tá sé in ann *cloisteáil go maith* (clois, go maith)

1. B'éigean ________________________ (creid, an fear sin)
2. Bheadh muid sásta _________________ (feic, thú, anocht)
3. Ní Máire sásta ____________________(nigh, na soithigh)
4. Dúirt an múinteoir __________________ (léigh, an leabhar mór sin)
5. Tá mé sásta ___________________(cuir, leitir, agat)
6. Níl an t-am agam _____________________+(déan, é , go maith)
7. An bhfuil tú in ann ___________________(feic, an duine, ar an cnoc)
8. Níl mé in ann _______________________(tig, an cheist)
9. Ní bheifeá in ann ____________________; tá sé ro-fhada.(siúil, abhaile)
10. Níl mé sásta _______________________(bí,. tinn), ach níl an dochtúr in ann ____________________ (coinnigh, mé, slán =healthy)
11. Nuair a bhí muid ag goil ar saoire, bUéigean ____________ . (pácáil, go leor málaí)
12. Má bhíonn an teach ósta plódaithe, níl sé deacair ______________ (leag, gloiniúcha agus buidéil)
13. Bheinn sásta __________________ (oscail, an doras); tá sé te anseo.
14. Bheadh Páidín sásta _________________(pós, Úna), ach tá sise sásta gan ________________ (pós, ar chor ar bith)
15. Tá sé fuar, ach níl mé in ann ______________(dearg, tine)

II. Presentative seo, sin, siúd

A. Change the sentences as follows:

Tá fear anseo --> Seo fear.

Tá Bríd anseo --> Seo í Bríd.

1. Tá Máirtín anseo.
2. Tá mo dheartháir ansin.
3. Tá feilm mhaith ansiúd.
4. Tá mo thuairim anseo.
5. Tá monarcha nua ansin.
6. Tá an fear a bhí tinn ansiúd.
7. Tá bean an tí ansin.
8. Tá cúigear eile anseo.
9. Tá do chairde ansin.
10. Tá leabharlann mhór anseo.

B. Change the sentences as follows:

Tigim an scéal sin --> Sin é an scéal a thigim.

1. Cloisim an ceol sin.
2. Bhí an bhean seo in Éirinn.
3. Bhí an teach ósta seo ciúin aréir.
4. Tá na daoine úd bocht.
5. Creidim an fear sin.
6. Tá an charr seo agam.
7. Bíonn na gasúir sin dána.
8. Tháinig an sagart sin ag an aifreann Dé Domhnaigh.
9. Bhí an eochair sin ar an orlár.
10. Bíonn an duine sin ann Tchuile lá.

III. Gender review

A. Add the article to the words below, with appropriate mutations.

B. Add the article the adjective heading the list to each noun below it.

1. falamh:
   • buidéal
   • eitleán
   • monarcha
   • ciseán
2. nua: :
   • síol
   • obair
   • aois
   • feilm
   • aifreann
3. mór:
   • cárta
   • carraig
   • uafás
   • ubh
4. breá
   • fírinne
   • focal
   • meaisín
   • coicís
   • bosca