Ceacht 27

I. Verbal Adjective

A. Give the verbal adjective for each of the following verbal nouns.

B. Change the following sentences to ones with a verbal adjective, following the model given.

Bhí Bríd ag déanamh tae.--> Tá an tae déanta anois.

Bhí Bríd ag imeacht. --> Tá Bríd imithe anois.

1. Bhí na gasúir ag briseadh fuinneoga.
2. Bhí na rifíneacha ag goid carranna.
3. Bhí mé ag scríobh leitir ag mo mhuintir.
4. Bhí Maime ag coiriú leapacha.
5. Bhí tú ag níochán soithí.
6. Bhí na fataí ag lobh.
7. Bhí Máirtín ag inseacht scéalta.
8. Bhí Mícheál ag líonadh mo ghloine.
9. Bhí chuile dhuine ag imeacht.
10. Bhí muid ag cruineál an airgid.
11. Bhí na siopadóirí ag dúnadh na siopaí.
12. Bhí an bheirt sin ag scaradh óna chéile.
13. Bhí mé ag léamh leabhar spéisiúil.
14. Bhí muid ag ithe ar ndinnéir.
15. Bhí Máire ag scuabadh an orlár.

C. Cuir Gaeilge air seo.

1. The leaves have fallen.
2. The door is opened.
3. All the sheep were lost.
4. The game is won.
5. They were all here, but most of them are gone now.
6. This food is rotten.
7. The clothes will be washed soon.
8. The new house is built out of wood.
9. I want a drink, but my money is all spent.
10. Is your work finished yet?
11. The mass has already been said.
12. This dress is ruined.

II Do-, so-, in-.

Paraphrase the following sentences using an expression with one of the prefixes do-, so-, or in-.

Example: Tá sé éasca an ghloine a bhriseadh. --> Tá an ghloine sobhriste.

1. Ní féidir an leabhar sin a léamh.
2. Tá sé éasca an obair sin a dhéanamh.
3. Ar féidir an t-uisce a ól?
4. Ní féidir na sléibhte a fheiceáil (mar gheall ar an gceo).
5. Is féidir na sléibhte a fheiceáil go hiondiúil.
6. Tá sé furusta Fraincis a labhairt.
7. Tá sé fíordheacair a mhóin a bhaint.
8. Tá sé éasca Máirtín Beag a mhúineadh.
9. Tá sé furusta páistí a mhilleadh.
10. Ní féidir an scéal sin a chreisdiúint.
11. Is féidir an síol sin a chur.
12. Tá sé éasca an bharúil sin a thiscint.
13. Ní féidir Donncha a athrú.
14. Is féidir an foireann seo agaibh a bhualadh.
15. Bheadh sé éasca an carr sin a dhíol.

III. Genitive

A. Give the genitive form of each of the following nouns.

B. Give the genitive of each article+noun phrase.

C. Cuir Gaeilge air:

1. for the sake of the nation
2. the fisherman's boat
3. the bird's nest
4. Seán's house
5. the people of the Gaeltacht
6. singing the song
7. against the table
8. making the dinner.
9. after the meals
10. at the bottom of the curach
11. sweeping the room
12. the man's hat
13. the middle of the road
14. winning the games
15. the pensioner's money
16. the beginning of the war
17. the doors of the pubs
18. the office people
19. according to the workers
20. the meaning of the word

IV Prepositions

Fill in an appropriate preposition form (with pronoun, where necessary).

1. D'fhiafraigh muid ________ Mháirtín, cé ______é.
2. Spain ______m an gúna sin; cén cineál éadach a bhfuil sé déanta_______?
3. An bhfuil aon mhaith _______ leabhar sin?
4. Éist ______ an múinteoir, go dtigfidh tú céard atá sé a rá__________t.
5. Fanfaidh muid (for them)_________ (until)_________ amáireach.
6. Fuair mé leitir _____ Cháit inné Tá sí ______saoire ________coicís, agus tá sí in Éirinn, ag goil _______ áit _______háit. Taithníonn 'chuile shórt go maith _________.
7. Bainaigí _________ 'ur gcuid cótaí, agus fanaigí tamall anseo_________nn
8. Tóig aníos ________ orlár é sin, agus leag ______ an mbord é.
9. Céard a bheas agat ________ól?
10. Níor tháinig mórán (of them) __________inné.
11. Tá teach Pheadair ________ an taobh eile ________ bhóthar.
12. Mara mbeidís ag saothrú go maith, ní bheadh a ndóthain airgid _________.
13. Cas ______ an raidio, tá an iomarca torainn _______
14. Is feilméara é Páidín, ach tá a dheartháir _______ shagart.
15. Tabhair an béilí _____ na gasúir anois; beidh ar geannsa ______nn ar ball.
16. Múinteoir atá ____ Bríd; dochtúr atá _______msa.
17. Tá éad _______ Máire _______ Peige.
18. Deir Cáit go bhfuil sí spalptha _______ an tart.
19. Tá na seanéadaí sin ag titim ______ a chéile
20. An mbeidh tú in ann cuidiú ______nn? Tá _______nn an obair a chríochnú _________ Cháisc, ach ní bheidh muid in ann í a dhéanamh__________nn féin.