Ceacht 23

I.

A. Déan ceisteanna astu.

1. Cleachtann sibh Tur gcuid Gaeilge Tchuile lá.
2. Ní ghlanaim an t-orlár go minic.
3. Salaíonn na gasúir a gcuid éadaí nuair a imríonn siad clluifí taobh amuigh.
4. Cuireann madraí faitíos ar Bhairbre.
5. Goidtear go leor carranna sa gcathair.
6. Ní chodlaíonn tú go maith san oíche.
7. Éisteann siad leis an léachtóir agus tigeann siad é
8. Labhraíonn Tomáisín Fraincis agus Gearmáinis.
9. Imríonn na buachaillí peil sa bpáirc sin.
10. Déanann sé obaith mhaith, agus saothraíonn sé go maith.
11. Suíonn Máire ag an mbord céanna Tchuile lá.
12. Ní léim leabhratha deacaire go minic.

B. Déan abairtí diúltacha (negative) astu seo.

1. Cuireann Páidín geall ar na caiple Tchuile sheachtain.
2. Ligeann Peige uirth go bhfuil sí sásta leis an scoil.
3. Dúisíonn Maime go moch muid.
4. Bearraim mé féin Tchuile mhaidin.
5. Dúineann sí doras a seomra i gcónaí.
6. Ceannaíonn Bríd go leor iasc.
7. Aithním thú.
8. An bpógann sí a cuid páistí nuair a bhíonns siad ag goil a chodladh?
9. Réitíonn Cáit dínnéir iontacha.
10. An ritheann an capall sin go scioptha?
11. Caileann tú do chuid eochracha.
12. Casaim le Pádraig uair sa tseachtain.

C. Change the following sentence to the present habitual.

1. Scríobfaidh mé agat.
2. Seachnóidh Seáinín droch-chomhlódar.
3. Chasfaidís amhrán dhá n-iarrfá orthu é.
4. DUosclódh sibhse an geata ach ní imreodh muide cluife.
5. Déan do chuid ceachtanna go scioptha.
6. Cé air a mbraithfidh tú?
7. Éireoidh mé go moch ar maidin.
8. Gnóthoidh muid na cluifí deacaire, ach buailfear muid ag na cluifí furasta.
9. Íosfaidh mé píosa aráin, agus ólfaidh mé cupán tae.
10. Rithfidh muid ag an siopa, agus siúilfidh muid abhaile.
11. Ní bhearrfainn mUfhéasóig ariamh.
12. Gortóidh tú thú féin mara gcuideoidh mé leat.
13. Thastódh cúnamh liom.
14. Scuabaigí amach an dusta agus an salachar Tchuile lá.
15. Fiafróidh sí de Pheadar an ndúiseoidh sé go moch.

II. Do.

A. Fill the blank with the pronoun form of do for the person shown in parentheses.

1. Thug sé an leabhar _________ (mé).
2. Thug sé airgead ___________ (iad).
3. Thug sé tinneas cloiginn ___________ (Máire).
4. Thug sé bróga nua ___________ (muid).
5. Thug sé deoch ______________ (an fear sin).
6. Thug sé leitir _____________ (thú).
7. Thug sé cupla pingin __________ (sibhse).
8. Thug sé páipéar nuaíocht ____________ (Páidín).
9. Thug sé cáca ______________ (na gasúir).
10. Thug sé cúnamh ____________ (muidne).

B. Líon an bearn le foirm do, de réir an fhocail a bhfuil líne faoi.

1. Beidh Bríd anseo amáireach, más fíor ___________.
2. Dúirt Máirtín gur bUéigean _________ siúl abhaile.
3. Síleann siad gur ceart _____________ imeacht anois.
4. Cuirfidh mé geall ort gur fearr ___________ fanacht.
5. Deir sibh gur leor _________ chúig phunt, ach níl mé cinnte.
6. Tá fearg ar Mhícheál nach ndéanann sibh na rudaí a gheallann sibh ___________.
7. Tá muid ag obair go crua, cé nach furasta _________ é a dhéanamh.
8. Dúirt siad liom nach gá ___________ fanacht.
9. Dia ____________________, a chailíni.
10. Deir Peige gur hóbair ___________ an cluife a ghnóthachtáil.
11. Bheinn sásta dhá ngeallfeá _____________ gan imeacht.
12. Dúirt Maime leis na gas ir gur fearr _________ a ghoil a chodladh, ach ní raibh siad sásta é a dhéanamh.

III. Verbal Noun

A. Scr/iobh an t-ainm briathair.

B. Scríobh ainmneacha briathair eile a bhfuil na foirmeacha seo leanas acu (10 gcinn an fhoirm).