CEACHT 5 – LESSON 5

LITRIÚ:

I. GENDER REVIEW:

A. Make a single sentence, as follows:

Feicim fear. Tá sé mór--> Feicim fear mór.

1. Feicim pláta. Tá sé mór.
2. Feicim cathaoir. Tá sí compóirteach.
3. feicim gloine. Tá sí mór.
4. Feicim clog. Tá sé go breá
5. Feicim deoch. Tá sí go maith.
6. Feicim spúnóig. Tá sí beag.
7. Feicim leaba. Tá sí mór.
8. Tá Gaeltacht ann. Tá sí beag.
9. Tá orlár ann. Tá sé go deas.
10. Tá tine ann. Tá sí go breá.
11. Tá cisteanach ann. Tá sí compóirteach.
12. Tá bia ann. Tá sé go maith.
13. Tá stail ann. Tá sí mór.
14. Tá cailín ann. Tá sí ciúin.*
15. Tá abhainn ann. Tá sí mór.

*Cailín, though grammatically masculine, uses feminine pronouns. Treat adjectives as masculine.

B. Fill the blank with each noun listed, changing the initial consonant of the adjective, if necessary.

1. Tá ___________________maith anseo.
   • bord
   • fuinneoigf
   • coláiste
   • Gaeilge
   • Fraincis
   • peictiúr
   • bean
   • stail
2. 2. Feicim _______________ compóirteach.]
   • leaba
   • cathaoir
   • seomra
   • cisteanach
   • bád
   • teach
   • áit
3. 3. Cá bhfuil ___________________ beag?
   • gasúr
   • pota
   • Gaeltacht
   • scian
   • gloine
   • éan
   • deoch
4. 4. Tá _____________deas ann.
   • sagart
   • cailín
   • tine
   • tír
   • abhainn
   • múinteoir
   • oíche
5. 5. An bhfeiceann tú ______________ mór?
   • cláirseach
   • pláta
   • garraí
   • cearc
   • beabn
   • cloch
   • clog
   • scian

C. Fill in the correct form of the adjective or pronoun in parenthesis, adding go or lenition as needed.

1. Tá tine dheas anseo. Tá (it)____________ compóirteach.
2. An bhfeiceann tú an bhean álainn ansin? Feicim bean, ach ní (she) ______________ (beautiful) _____________ ar chor ar bith.
3. Tá bord (large) _________anseo, agus cathaoir (comfortable)_____.
4. Tá an leaba(good)_____________, ach níl (it) _________mór.
5. Nach bhfuil an cóta sin go breá? Tá (it_____________(comfortable) ____________freisin.
6. Tá an scian phóca anseo, agus an scian (big)_______ ansin.
7. Tá teach Cháit anseo. Tá (it) ______mór, agus tá cistineach (fine) _____________ann.
8. Níl bia (good) _____________anseo, ach tá na deochanna (wonderful) ____________.
9. Tá fear (nice) ________ sa teach sin, agus tá cupla gasúr (small)____________ san áit (same) ______________ freisin.
10. Tá oíche (quiet) _________ ann anois. Tá an oíche ann, ceart go leor, ach níl (it) ____________ ciúin.

II. Eclipsis:

A. Fill the blank with an appropriate form (eclipsed) of each word.

Tá sé in aice leis an ________________.

B. Fill the blanks.

E.g., Fear: ag an *bhfear*

1. fuinneoig: in aice leis an ___________
2. balla: ar an ______________
3. teach ins an __________________ (=in)
4. feilméara: ag an _________________
5. báisteach leis an _________________
6. cathaoir faoin___________________
7. gloine: ins an __________________
8. bóthar ar an ______________
9. geata: in aice leis an _______________
10. talamh: ar an __________________
11. sagart: ag an _________________
12. cearc: ag an ____________
13. deoch: ins an ___________________
14. pláta: ar an ___________________
15. tine: in aice leis an ___________

II. Ann:

Add ann, where it is needed, punctuation otherwise.

1. Tá cloch in aice leis an teach
2. Tá feilméara maith
3. Feicim bean deas
4. Cá bhfuil an bord
5. Tá daoine go leor ann, ach an bhfuil sagart ar bith
6. B'fhéidir go bhfuil cathaoir chompóirteacj
7. Tá an áit go hálainn
8. Tá an fear mór anseo, ach níl an fear beag
9. Tá Gaeltacht bhreá i gConamara, agus tá coláiste mor freisin
10. Tá oícheanta go hiontach anseo, ach níl an bháisteach go deas